CYCLONIUM : Un logicial per composar. Una creacion de Vincenç Lesbros, Doctor en Intelligéncia Artificiala, a descobrir sus aquela videò.

Résumit

Istoricament, las representacions sonograficas del son son basadas sus doas menas d'escalas : lineàrias o logaritmicas (Xenakis, 1971; Roads, 1995; Lesbros, 1995, 1996; Xiaoying, 2008). Aquelas doas menas d'escalas fan dintrar de batements entre los sons produchs per de linhas adjacentas de l'image. Dins una escala lineària, per exemple, de 1 Hz per pixel, un batement d'una pulsacion per segonda apareisserà tre qu'una linha orizontala de l'image farà mai d'un pixel d'espessor. Dins una escala logaritmica, per exemple de 192 ppo (pixels per octava), un batement de un setzen de mièg-ton serà omnipresent. Dins aquelas paginas, introdusèm una novèla mena d'escala de frequéncia que permeton lo dessenh a man levada dels sonografs e que tiran aquels efièchs de batement caracteristics dels metòdes precedents. Espandissèm lo metòd classic de la sintèsi additiu a la de la modulacion de frequéncia e ajustam la possibilitat d'espacializar los sons produchs pels sonografs. Prepausam diferentas menas de filtres, jos fòrma d'images, per contrarotlar los ritmes e l'armonia, e fin finale, presentam un biais de composar la musica pels films e la videò en expleitant dirèctament lors images per parametrar los algoritmes de composicion.

Introduccion

Se ressentètz la musica e la pintura, volètz poder crear un ligam dirèct entre las doas. Qu'un còp de pincèl venga un envòl liric, que la color balhe un timbre e que la fòrça transmesa amb un pincèl balhe l'intensitat dins lo sentit de la musica. A l'encòp, volètz mestrejar los detalhs, compréner la estructura fisica sosjacenta, la teoria de la lumièra, (QED: The Strange Theory of Light and Matter [Richard Feynman 1985]), e los fondaments de la sintèsi sonòra. UPIC (Unité Polyagogique Informatique du CEMAMU), Fonograma [Phonogramme] (Vincent Lesbros 1991) e Sonograf [Sonographe] (Vincent Lesbros 2004), an pausat en la matièra qualquas miras. Cyclonium apregondís la recèrca, a l'encòp cap a la restitucion de la espontaneïtat e la compreneson en prigondor.

Aquel article orienta lo focús sus tres punts : las escalas de frequéncias en relacion amb lo timbre, la geometria del ritme associat a las matematicas de las serias, e la coesion possibla entre la composicion musicala e lo desenròtlament temporal d'images animats, talas que las de la videò o del film.

L'utilisazion estandard de Sonograf consistís en aquò : lo dessenh d'un image en doas dimensions, de gaucha a drecha dins lo temps, e de bas en naut per las frequéncias del grave a l'agut. L'image es atal revirat en son per un processús logic, informatic, valent-a-dire una formula que imita la fisica, prenent còrs dins un monde discret, ont los reals son reduchs a des representacions factícias e incompletas.

Lo jòc consistís a tornar far passar lo mielhs possible l'energia creatriça de l'autor al moment de la difusion del resultat final en transformant la traça iniciala daissada sul papièr en vibracion del nautparlaire.

La causida del lengatge compta fòrça dins çò qu'es possible d'exprimir (1996, Claude Hagège, L'homme de parole). "Composar aquò's programar, programar aquò's composar" escriviá Giuseppe Englert. (Giuseppe G. Englert, 1989). Cyclonium geta un pont entre l'eficacitat del lengatge C e la soplesa de Smalltalk. La darrièra version permet de generar lo còdi en lengatge C e l'interfàcia correspondent als esquèmas de programas exprimits graficament dins l'environament Smalltalk, amb la preocupacion constanta d'ajudar a visualizar los elements manipulats e los processús de transformacions o de calculs.

Composar una pèça de musica sus una fuèlha amb un pincèl permet de ne'n obténer una vision globala, euristica, e intuitiva, sens constrènher lo gèst de la creacion. La traduccion dels trachs, de las colors e de las texturas, permet de davalar al pus prèp de l'estructura fisica de l'image e del son. Se òm atènh pas realament lors estructuras fisicas, òm crèa aumens lors succedanèus informatics.

Cyclonium prepausa un espaci temps discret a l’escala de l'escapolon dins lo domani sonòr e a la del pixel dins lo domani grafic, atal coma d'esplechs de ligason entre l'aspècte visual e sonòr, una dobertura a tota novèla metafòra creatriça e significativa dins aquels espacis. L'activitat de programacion permet d'exprimir lo biais d'utilizar los images per los revirar en sons. De mai, constituís tanben lo biais de crear dirèctament çò que tòca nòstres sens, a saber : los images e los sons.

En conclusion, una règla simpla dins l'espaci de la programacion pòt balhar naissença a de fenomèns complèxes, utilizables dins l’efervescéncia artistica, e demorant enquera de descriure. Cyclonium es un esplech exploratòri que permet de revelar aquels fenomèns, matièra primièra per la creacion.

Revirada en occitan : Joan-Claudi Dugros, majoral del Felibrige e corrector al Collègi d’Occitania de Tolosa

Tèxte complet (en anglés)

Chromatic and Harmonic Scales for Intuitive Sonographic Compositions

Exemples sonòrs

Exemples sonòrs sus SoundCloud